26 عَیدِماه یا عید مردگان آئین سنتی و کهن دیار مازندران است روزی که مردم این دیار در یک اجتماع یکپارچه بر سر مزار امواتشان حاضر می شوند و با برگزاری چشن هایی یادی از درگذشتگانشان می کنند .

28 تیر همان سالروز رخداد اسطوره ای ، پیروزی فریدون برضحاک زمان برگزاری این آیین سنتی در مازندران است که هر ساله در مناطق مختلف استان به ویژه روستاها برگزار می شود . 
هرچند نام این آیین با واژه 'مردگان ' عجین شده است اما نبود برنامه هایی برای عزاداری و غصه خوردن را می توان از ویژگی های این رسم کهن مازندران برشمرد . 

به اظهار نظر کارشناسان و محققان فرهنگ مازندران ریشه این شاد بودن و دور بودن غصه از آیین عید مردگان را می توان در علت پیدایش آن دانست . 
حکمرانی ضحاک پادشاه ایرانی با کشتار مردم همراه بود و اجازه نداشتن برای عزاداری عزیزانشان اوج این ظلم بود . پس از پیرورزی فریدون بر ضحاک ، بستر برای حضور مردم بر سرمزار درگذشتگانشان فراهم شد .
 کشتی لوچو ، اسب سواری ، روشن کردن شمع بر مزار اموات ، تهیه و توزیع شیرینی های خاص با شکل و شمایل انسان و ابزار حرفه های شغلی از جمله برنامه ها و کارهایی است که در این آیین برگزار می شود . 
غروب روز 26 عید ماه نوعی گیاه وحشی با نام ' گون ' به نشانه اعلام برگزاری عید مردگان در سطح روستا چرخانده می شود و مردم این مناطق شمع ها را در ایوان خانه ها و بر سرمزار مردگان خود روشن می کنند .
در این مراسم برخلاف نامش که با عنوان مردگان نامگذاری شده است از عزاداری و غصه خبری نیست و هر آنچه هست شادی و شیرین کردن کام افراد با خوردن شیرینی است .
به گفته این کارشناس حوزه میراث فرهنگی مازندران جشن مردگان روستای فرامرزکلای شهرستان سوادکوه شمالی سال گذشته به شماره 1375 در میراث ناملموس سازمان میراث فرهنگی کشور ثبت شده است ./ایرنا